Reviews

Une humilité se dégage de la soprano dans sa présence sur scène, même dans sa robe bleue en cascade de tissus, le calme et la sérénité imposent un rapport particulier au silence.

Familiers des récitals et complices de longue date (20 ans), elle et son partenaire façonnent la musique avec une complicité remarquée. Leur interprétation, dépourvue d’artifice, honnête et directe, marque une rupture avec la pompe habituellement associée à la scène d’opéra (même si le public de La Monnaie se souvient peut-être d’avoir vu Lenneke Rutien dans un tout autre registre : il y a quelques années avec la Trilogie Mozart da Ponte aux allures de scandales ou dans le rôle principal de Bastarda, exercice vocal de puissance).

Tenue dans des hauteurs limpides et claires, la voix de la soprano se dessine en évitant les élans superlatifs pour s’élever en des arias supérieures et éthérées. La voix sait être à la fois humble et austère, généreuse, concentrée et pourtant richement ondulatoire. Légèrement pincée, la bouche laisse passer les sons et les mots en finesse, presque chuchotée. La langue est roulée pour les textes français de Debussy, le souffle est plus marqué avec Strauss.

Retenue légèrement en arrière, généreuse et tempérée, la nostalgie s’adresse à la soprano avec pudeur et respect. L’impression d’un dialogue entre passé et présent offre à l’auditoire la sensation d’un instant volé, le public comme témoin.

Cette fragilité est rompue pour les Cabaret Songs de Britten, exercice de charme sensuel pour le duo. Précise, piquée et jazzy, la soliste se métamorphose d’énergie avant d’échanger des adieux, chaleureusement ovationnés par le public.

Sopraan Lenneke Ruiten weet uitstekend al deze tegenstrijdige gevoelens en ongeremde losbarstingen van Clovi’s liefdeswaanzin (il delirio amoroso) zowel in melismatisch vuurwerk als in zachte vloeiende lijnen weer te geven. Ze schakelt moeiteloos over van de met emotie geladen declamatorische secco recitatieven naar de uitzonderlijk virtuoze aria’s. In Un pensiero voli in ciel (Moge een gedachte naar de hemel vliegen*) stijgt Ruiters stem letterlijk ‘naar de hemel’ (met een uitgebreide melisme op un pensiero) om vervolgens naar ‘regno delle pene’ (het rijk van de straffen) te dalen. Hier wordt ze bijgestaan door een solo-viool (gelegenheidsconcertmeester Ben Gilmore ) die in zijn briljant technisch vertoon met de zangpartij wedijvert. In de aria Per te lasciai la luce (Voor jou liet ik het daglicht achter me) vinden Clovi’s klachten hun weerklank in de solo-cello (Gregor Horsch). In de lieflijke aria Lascia omai le brune vele (Laat nu de donkere sluiers achter) gaat de zangeres de dialoog aan met een solo-blokfluit (gastspeler Sebastien Marq). De zachte klanken van dit instrument passen als geen ander bij het beeld van ‘de witte zeilen’ die het waaiende briesje ‘doet bewegen’. Talloze dynamische nuances in de zang- en instrumentale partijen versterken de gewenste emotionele effect en zorgen voor sterke contrasten.

..Ein kongeniale Partnerin hat Haïm in der Sopranistin Lenneke Ruiten. In Purcells Klagelied ‘O let me weep’ verkörpert sie auf ideale Weise die Opern-Heroïne, der im Moment größten Leidens zugleich die größte Stimmkraft zuwächst. Diese Stimme ist exzellent disponiert, ohne Registerwächsel, substanziell in allen Lagen und flexibel, wie das leichtfüßige ‘Thus happy and free’ beweist…

… Die Koloraturen der Eingangsarie ‘Un pensiero voli in ciel’ lässt Ruiten souverän flirren, um sich in ‘Per te lasciai la luce’ zurückgenommen, wie betäubt vom Schmerz, ebenso sicher den leisen Tönen widmen. Das Publikum im Herkulessaal applaudiert zu Recht großzügig, was Ruiten mit der Arie der Kleopatra ‘Se pietà di me non senti’ aus Händels ‘Giulio Cesare’ beantwortet und damit noch einmal die vielgestaltige Kraft ihrer Stimme auffächert….

Bij zijn eerste opname van deze compositie in de jaren negentig koos Gardiner voor een Nederlandse sopraan, en wel Charlotte Margiono. Nu stond er weer een geweldige sopraan uit Nederland. Al werd Lenneke Ruiten vlak voor haar solo-bijdrage Ihr habt nun Traurigkeit wel op de proef gesteld. Iemand op het zijbalkon was onwel geworden. Opvallend hoeveel dokters zich naar de plaats des onheils spoedden. Na tien minuten kreeg Sousa vanaf het zijbalkon van een dokter het sein dat alles goed was, en kon Ruiten, die haar focus goed had weten te bewaken, aan haar solo beginnen. Prachtig van toon, draagkracht en adembeheersing was het. Fantastisch hoe zij ook in de hoogste regionen zacht kon blijven zingen. Ongemeen troostend was het.

In the same vein, both soloists had much to offer. Christian Gerhaher seemed to beg his Lord “to know mine end” in the Evangelist tradition of Bach’s Passions, both fearsome and nurturing, while Ruiten’s delicate opening note blossomed like a flower opening after the morning’s rain as she gently caressed all those in sorrow. With all the beauty of the music on stage, hearts were already rejoicing as her huge dynamic range was reduced to a whisper.

Sopraan Lenneke Ruiten maakt haar zeer passende debuut met het Koninklijk Concertgebouworkest in dit stuk, dat Brahms speciaal voor haar gaven geschreven zou kunnen hebben: een perfect legato, een stijgende lijn en een hartroerende communicatie. De carrière van Lenneke is een droomcarrière: ze excelleerde in een breed repertoire in opera, concertuitvoeringen en lied op veel van de grootste podia van de wereld. We waren gezegend haar te horen in deze prachtige uitvoering. Tijdens het hele deel waarin haar solo voorkomt, zat het publiek gefascineerd op het puntje van hun stoel en hielden ze bijna hun adem in tot het einde.